İnsan Hakları Derneği Ankara Şubesi “2021 Ankara İnsan Hakları İhlalleri” raporunu bugün gerçekleştirdiği basın toplantısıyla açıkladı. 2021 yılı Ocak-Aralık ayları arasında derneğe yapılan başvurularla hazırlanan bu rapor için yapılacak basın açıklamasının 3 kez keyfi şekilde engellendiğinin söylendiği açıklamada, birçok alandan hak ihlalleri yer alıyor.
Raporda yer alana göre 2021 yılında Ankara’da hapishanelerde uygulanan işkence ve kötü muameleden 314 kişi, basın açıklaması yapmak isterken anayasal hakkı engellenerek şiddete maruz bırakılan 32 kişi, Onur Yürüyüşü’ne katıldığı için cinsiyetçi küfür, darp ve işkenceye maruz bırakılan 20 kişi, kaçırma, ajanlık teklifi ve tehdite maruz bırakılan 10 kişi, ırkçı saldırılara maruz bırakılan 2 kişi olmak üzere; toplam 368 kişi uğradığı hak ihlalleri nedeniyle başvuruda bulundu.
Raporda, Kadın Hakları İhlalleri, LGBTİ+ Hakları İhlalleri, Gençlik Hak İhlalleri, Mültecilere Yönelik Hak İhlalleri, Çocuk Hakları İhlalleri, İç Anadolu Bölge Hapishaneleri Hak İhlalleri olmak üzere altı hak ihlali başlığı var.
Öne çıkan hak ihlalleri ise şöyle:
Kadın Hakları İhlâlleri
- İstanbul Sözleşmesi’nin feshedildiği yıl olarak anılacak olan 2021 yılı içerisinde; İstanbul Sözleşmesi’ni savundukları için 33 kadının yargılandığı dava Ankara 28. Asliye Ceza’da devam ediyor.
- Azra Gülendam Haytaoğlu ve Emine Gökkız’ın öldürülmelerine karşı Ankara’da yapılan eylemde 15 kadın sürüklenerek gözaltına alındı.
- Nadira Kadirova’nın baş şüphelisi Şirin Ünal, Ak Parti milletvekili olarak Ankara’da, TBMM’de yer almaya devam ediyor.
LGBTİ+ Hakları İhlâlleri
- Adil yargılanma haklarından uzak bir davaya dönüşen Esat-Eryaman davası 2021 yılında bir erteleme furyasına dönüştü. Dava 5 defa ertelendi. Her duruşmada basın açıklaması yapmak isteyen LGBTİ+lar her defasında saldırıya uğradı.
- 2021 yılının en ciddi hak ihlallerinden bir diğeri Ankara Onur Yürüyüşü’nde gerçekleşti. LGBTİ+lar Onur Yürüyüşü’nü gerçekleştirmek için Seğmenler Parkı’nda buluşmak için çağrı yaptı. Polis kitleyi kalkanlar arasında sıkıştırarak şiddet uygulamaya başladı. Bir aktivistin dudağı aldığı yumruk darbesiyle patladı. Bir başka aktiviste çok yakın mesafeden CO spreyi sıkıldı ve herhangi bir mukavemet göstermemesine rağmen aktivist şiddetle gözaltına alındı. Yine CO spreyine maruz kalan başka bir aktivist saçından tutularak ve beline tekme atılarak gözaltına alındı. Aynı zamanlarda elinde LBGTİ+ bayrağı taşıyan kişiye suç unsuru sayılarak şiddet uygulandı.
Gençlik Hak İhlâlleri
- Boğaziçi Üniversitesi’ne Melih Bulu’nun rektör olarak atanmasını 2 Şubat’ta Ankara’da protesto eden öğrenciler “Aşağıya Bakmayacağız!” şiarıyla eylem yaptı. Eylemde 83 öğrenci polis şiddetiyle gözaltına alındı. Saatlerce ters kelepçeli olarak bekletilen öğrenciler ifadelerinin ardından akşam saatlerinde serbest bırakıldı.
- Ankara Emniyeti 40’ı aşkın öğrencinin ailesini arayarak katıldıkları eylemleri kriminalize etmeye çalıştı. Yine eylemlilikleri sebebiyle 1 Emek Gençliği üyesi, 2 TİP üyesi, 2 Öğrenci Kolektifleri üyesi, 1 HDP Gençlik Meclisi üyesi olmak üzere toplam 6 öğrenci devletin kolluk güçleri tarafından kaçırılarak ajanlık teklif edildi.
- 9 öğrenci, Yurtsuzlar ismiyle barınamadıklarını dile getirmek için sabahlamak üzere gittikleri İşçi Blokları Mahallesi’nde bulunan İlhan Erdost Parkı’nda darp edilerek gözaltına alındı. Daha sonra Seğmenler Parkı’nda bir araya gelen Yurtsuzlar Hareketi’ne dayanışmaya giden bir grup öğrenci darp edilerek alandan uzaklaştırıldı ve Kızılay’a kadar fiziki takibe maruz bırakıldı.
- Barınamıyoruz Hareketi 12 Aralık’ta mecliste bütçe görüşmeleri yapılırken “Biz buradayız, bundan sonra biz yokmuşuz gibi davranamayacaksınız!” şiarıyla Ankara’ya geldiler. Otobüslerle çeşitli illerden gelen öğrenciler Ankara il sınırından alınmadı. İl sınırından alınmayan 55 öğrenci gözaltına alındı.
- Yıl boyunca üniversitelerde çeşitli faaliyetlerde bulunan öğrenciler üniversite yönetimi tarafından disiplin soruşturması ile karşı karşıya bırakıldı. Bir ODTÜ öğrencisi, atanmış rektör Verşan Kök’ü eleştirdiği için defalarca soruşturmaya maruz kalmış; uyarı, kınama ve 1 hafta uzaklaştırma cezası almıştır.
Mültecilere Yönelik Hak İhlâlleri
- Ankara’nın Altındağ ilçesinde mahallede toplanan yüzlerce kişi Suriyelilerin ev ve iş yerlerini taşladı.
- İçişleri Bakanlığı bünyesindeki İl Göç İdaresi tarafından Altındağ bölgesindeki evler “uyuşturucu ticaretine yataklık eden metruk binalar” oldukları gerekçesiyle yıkıldı.
İç Anadolu Bölge Hapishaneleri Hak İhlalleri
- İç Anadolu Bölge Hapishanelerinde 2021 yılında 9 mahpus yaşamını yitirdi.
- İHD’nin verilerine göre, hapishanelerde (en az) 604’ü ağır olmak üzere en az 1.605 hasta mahpus bulunuyor. İç Anadolu Bölge Hapishaneleri’nde ise 41’i kadın olmak üzere en az 264 hasta mahpus bulunmakta. Bunların 85’i ağır hasta.
- İç Anadolu Bölgesi’nde bulunan hapishanelerde en az 77 mahpus işkence ve/veya kötü muameleye maruz bırakıldı.
