1978 Maraş Katliamı’nın üzerinden 43 yıl geçti. Katliamda 111 kişi yalnız Alevi oldukları için öldürüldü, 100’ün üzerinde insan yaralandı.
Maraş’ta 19 Aralık 1978’te saatler 21.00’i gösterirken Çiçek Sineması’nda ülkücü gençler tarafından yerleştirilen bombanın patlamasıyla başlayan ve tarihe “Maraş Katliamı” olarak geçen olaylarda resmi kayıtlara göre, 111 kişi yaşamını yitirdi. Bombanın, Ülkücü Gençlik Derneği Maraş Şube Başkanı Mehmet Leblebici ve derneğin ikinci başkanı Mustafa Kanlıdere’nin talimatıyla Ökkeş Kenger adlı ülkücü bir genç tarafından yerleştirildiğine işaret edildi. Olayın ertesi sabahı kalabalık sağcı bir grup ile Türkoğlu ilçesinden gelen bir grup ülkücü, Cumhuriyet Halk Partisi il binasına, PTT ve Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) binalarına saldırdı.
Maraş katliamına gelinen süreci, ve yaşananlar şöyledi:
Patlamanın ardınan Maraş Şube Başkanı Mehmet Leblebici ve Ökkeş Kenger, Ankara’daki Ülkücü Gençlik Derneği’ni arayarak yardım istedi. Bunun ardından ertesi gün, Alevilerin oturduğu bir kıraathane bombalandı.
20-25 Aralık tarihleri arasında, Alevilere yönelik ardı arkası gelmeyen saldırılar gerçekleştirildi. 21 Aralık’ta iki Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der) üyesi öğretmenler öldürüldü.
23 Aralık sabahına Maraşlılar belediye hoparlöründen yapılan şu anonslarla uyandılar:
“Alevi komünistler suya zehir kattılar”, “Aleviler Yörük Selim Mahallesi’nde din kardeşlerimizi katlediyor, yetişin ey Ümmet-i Muhammet”,“Allah’ını seven Müslümanlar Alevilere karşı din kardeşlerinin yardımına koşsun.”
24 Aralık’ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Ancak kentte hiçbir güvenlik gücü yoktu. Bu koşullarda 24 Aralık günü, ülkücü faşistlerin çevre köy ve ilçelerden getirdiği silahlı grupların takviyesiyle, katliam insanlık dışı boyutlar kazandı.
SORUMLULAR YARGILANMADI
25 Aralık akşamı tamamen yatışan saldırılarda, resmen saptanabilen resmi olarak ölürülen insan sayısı 111’di. Katliamın ardından, binlerce Alevi Maraş’ı terk etti. 210 ev ve 70 işyeri yakılıp yıkılmıştı. Hükümet sıkıyönetim ilan etti.
Maraş Katliamı davası 1991 yılına kadar sürdü. Davanın 1 No’lu sanığı sonradan Şendiller soyadını alan ve milletvekili olan Ökkeş Kenger’di.
Toplam 804 kişi hakkında dava açıldı. Sıkıyönetim mahkemelerinde açılan davalar 1991 yılına kadar sürdü. Sanıklardan 29’u idam, 7’si müebbet, 321’i de 1-24 yıl arasında hapis cezalarına çarptırıldı.
İdam ve müebbet dışında hapse mahkum edilenlere 1/6 oranında indirim uygulanarak cezalar azaltıldı. Sıkı yönetim mahkemesinin idam kararları da Yargıtay tarafından bozuldu.
ÜÇ MÜDAHİL AVUKAT ÖLDÜRÜLDÜ
Katliamın müdahil avukatları Ceyhun Can 10 Eylül 1979’da, Halil Sıtkı Güllüoğlu 3 Şubat 1980’de ve Ahmet Albay 3 Mayıs 1980’de öldürüldü.
Hapse mahkum edilenlerin cezaları ise 1991 yılında çıkarılan Terörle Mücadele Kanunu ile ertelendi. Hükümlülerin cezalarının ertelenmesinin ardından serbest bırakıldı.
Mahkum olanlar yıllar süren yargılamadan sonra indirimlerden yararlandı ve serbest kaldılar.
Ökkeş Şendiller hâlâ katliamın sanığı değil, tanığı olarak gösteriliyor. Bugün ise Maraş Katliamı dosyası sessizce kapatılmış bulunuyor.
